Wyobraź sobie miejsce, gdzie w środku zimy możesz spacerować w lekkiej kurtce, podziwiać zachody słońca nad Morzem Śródziemnym i zwiedzać tysiącletnie zabytki bez tłumów turystów. To nie daleka egzotyka – to Malta w grudniu! Czy warto jechać na Maltę poza sezonem? Odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak! Podczas gdy reszta Europy zmaga się z mrozem i śniegiem, Malta kusi przyjemną temperaturą oscylującą wokół 16-18°C. Grudzień to moment, kiedy wyspa zdejmuje turystyczną maskę i pokazuje swoje prawdziwe, autentyczne oblicze. Przygotowaliśmy 5 niesamowitych pomysłów na spędzenie urlopu po sezonie, które pozwolą poznać autentyczny urok wyspy, zanurzyć się w bogatej historii i poczuć magiczną, świąteczną atmosferę. To będzie niezapomniana, grudniowa przygoda na Malcie!

Spis treści

1. Zwiedzaj zabytki Malty bez tłumów
2. Wypoczywaj aktywnie: trekking i nurkowanie
3. Skosztuj zimowych smaków maltańskiej kuchni
4. Poczuj magię maltańskich świąt Bożego Narodzenia
5. Zanurz się w maltańskiej kulturze

Zwiedzaj zabytki Malty bez tłumów

Grudzień na Malcie to idealny moment dla tych, którzy pragną w pełni docenić bogactwo historyczne wyspy, unikając letniego zgiełku i kolejek. Nawet zabytki z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO, które w szczycie sezonu przyciągają tysiące turystów, w grudniu można podziwiać w kameralnej i spokojnej atmosferze. Co zobaczyć w czasie zimowego urlopu na Malcie? 

Valletta – barokowa stolica w świątecznym ubraniu

Valletta, najmniejsza stolica Europy i jeden z najbardziej imponujących zespołów architektonicznych na świecie, w grudniu zyskuje wyjątkowy urok. Na powierzchni 55 ha znajdziesz tutaj ponad 320 zabytków! Wąskie, malownicze uliczki, które latem bywają przepełnione, zimą stają się przestrzenne i idealne do spokojnej eksploracji. Spacer po Vallettcie to okazja do odkrycia zimowej wersji Górnych ogrodów Barrakka ze spektakularnym widokiem na Wielki Port oraz Teatru Manoel – jednego z najstarszych działających teatrów w Europie. Do tego świąteczne dekoracje – nie sposób przejść obojętnie obok takiej magii!

Czytaj więcej: Valletta – spacer po najmniejszej stolicy Europy: przewodnik na 3-dniowy city break

Konkatedra Świętego Jana w Valletcie na Malcie – spotkanie ze Sztuką Caravaggia

Konkatedra Świętego Jana w Vallettcie to pozycja obowiązkowa na liście must see. Została budowana w latach 1572-1577 przez joannitów na zlecenie wielkiego mistrza Jeana de la Cassiere jako kościół zakonny św. Jana Chrzciciela Tutaj znajdują się dwa oryginalne dzieła Caravaggia: monumentalne "Ścięcie św. Jana Chrzciciela" oraz "Św. Hieronim piszący". Obrazy stanowią nie tylko esencję barokowego stylu artysty, ale również ważne dziedzictwo sztuki na Malcie. W grudniu, w atmosferze wolnej od setek turystów, zwiedzający mogą w spokoju i refleksji podziwiać bogato zdobione kaplice Zakonu Joannitów oraz misternie pozłacane sklepienia świątyni.

• Koszt wstępu do Konkatedry Świętego Jana w Valletcie : ok. 15 euro.
• Konkatedra jest otwarta dla zwiedzających od poniedziałku do soboty w godzinach od 9:00 do 16:45 (ostatnie wejście o 16:15). W niedziele i święta kościół jest zamknięty.

Megalityczne Świątynie – najstarsze budowle świata

Czy wiesz, że maltańskie świątynie megalityczne są starsze niż Stonehenge i egipskie piramidy. To żywy dowód na niezwykłą historię wyspy i budząca podziw inżynierię starożytnych. Kompleks Ħaġar Qim i Mnajdra, malowniczo położony na klifach południowego wybrzeża, w grudniu można zwiedzać w wyjątkowo komfortowych warunkach. Brak palącego, letniego słońca sprawia, że dwugodzinna eksploracja starożytnych konstrukcji jest prawdziwą przyjemnością. Świątynie Ħaġar Qim powstały między 3600 a 3200 p.n.e. Niektóre megality ważą ponad 20 ton, a sposób ich transportu pozostaje intrygującą zagadką!

Mnajdra, położona kilkaset metrów niżej, słynie z niezwykłego astronomicznego położenia – podczas równonocy i przesilenia światło słoneczne idealnie oświetla określone punkty wewnątrz świątyni.

Mdina – średniowieczna perełka Malty

Mdina, znana jako Città Vecchia („Stare Miasto”) i Città Notabile („Miasto Znaczące”), to miejsce, które w grudniu odkrywa swój prawdziwy, niemal mistyczny charakter. Gdy znikają zatłoczone autobusy z turystami, wąskie uliczki średniowiecznej stolicy pogrążają się w niesamowitej ciszy, którą przerywa jedynie odgłos własnych kroków na kamiennym bruku. To dawna stolica Malty, która przez tysiąclecia zachwyca połączeniem architektury normańskiej i barokowej. Główna Brama prowadzi do labiryntu zaułków, gdzie każdy zakręt odsłania ukryte piękno: szlacheckie pałace i panoramiczne punkty widokowe. Znajdziesz tu się liczne zabytki, w tym barokową katedrę św. Pawła, pałace i ufortyfikowane mury obronne, które były świadkami wielu historycznych wydarzeń. 

Miękkie światło grudniowego słońca, brak tłumów i autentyczna, historyczna atmosfera sprawiają, że Mdina zimą jest idealnym plenerem. Nic dziwnego, że to właśnie tutaj kręcono sceny do pierwszego sezonu słynnej "Gry o Tron".

Hipogeum Ħal Saflieni – podziemna nekropolia 

Hipogeum Ħal Saflieni to jedna z najbardziej unikatowych atrakcji na świecie, objęta ścisłą ochroną UNESCO. Ta podziemna nekropolia, wykuta w skale około 5000 lat temu, ma limit 80 zwiedzających dziennie.

Hypogeum jest jednym z najlepiej zachowanych przykładów prehistorycznej kultury budowlanej Malty i było używane przez tysiąclecia – od fazy Żebbuġ, przez Ġgantija aż do okresu Tarxien, tj. od około 4000 do 2500 roku p.n.e. Wejście znajdowało się pierwotnie na powierzchni. Samo wnętrze jest wyrafinowanym labiryntem korytarzy i komór, niektóre części wykazują zaawansowane właściwości akustyczne, co może świadczyć o rytualnym przeznaczeniu tego miejsca. 

Jak zwiedzać Maltę poza sezonem?

Planujesz grudniowy city break na Malcie? Aby jak najlepiej wykorzystać czas, zwróć uwagę na:

• Godziny otwarcia: poza sezonem godziny otwarcia mogą być skrócone – większość atrakcji zamyka się około 16:00-17:00. Zaleca się rozpoczynanie zwiedzania rano.
• Transport publiczny: autobusy kursują regularnie, choć rozkład jazdy może być inny niż w okresie letnim. Warto wiedzieć, że karta Tallinja Explore umożliwia nielimitowane korzystanie z autobusów dziennych, nocnych oraz specjalnych przez 7 dni od momentu aktywacji. Koszt karty dla osoby dorosłej wynosi 25 euro, a dla dzieci w wieku od 4 do 10 lat – 7 euro. Karta jest dostępna w punktach sprzedaży Malta Public Transport, automatach oraz u autoryzowanych partnerów. 

Wypoczywaj aktywnie: trekking i nurkowanie

Jeśli zastanawiasz się, co robić na Malcie w grudniu (poza zwiedzaniem zabytków), odpowiedź brzmi: spakuj wygodne buty i ruszaj na szlak! Grudzień to miesiąc, w którym Malta i Gozo prezentują swoje najbardziej zielone i idealne do trekkingu oblicze. Po letnich upałach wyspa nie zasypia, wciąż kwitnie roślinność, a temperatury są po prostu idealne do pieszych wędrówek. 

Zielone Gozo i maltańskie szlaki trekkingowe

Podczas gdy latem słońce wypala krajobraz, Gozo w grudniu staje się soczyście zielone, oferując spektakularne widoki. Jest to idealny czas na podróż dla miłośników natury i aktywny wypoczynek.

• Klify Dingli (Dingli Cliffs): Spacer wzdłuż najwyższych klifów Malty, z panoramicznymi widokami na morze, ukrytymi kapliczkami i formacjami skalnymi. Trasa zaczyna się w Dingli i prowadzi przez skaliste tereny, kończąc w rejonie Blue Grotto i Wied iż-Żurrieq.
• Mellieħa: Północna część Malty, w tym okolice Mellieħa i Zatoki Złota (Golden Bay), słynie z licznych szlaków wijących się przez rezerwaty przyrody i dziewicze wybrzeże.
• Gozo: To świetna propozycja dla bardziej zaawansowanych piechurów. Trekking wokół malowniczej wyspy, obejmujący Dwejra Bay (dawne Lazurowe Okno), Ramla Bay z czerwonym piaskiem, miasto Victoria oraz zatokę Xlendi, idealną na zakończenie aktywnego dnia.

Rejsy i sporty wodne – dla odważnych

Mimo że to nie szczyt sezonu kąpielowego, woda wokół Malty pozostaje stosunkowo ciepła (około 18-20°C; nurkowie zazwyczaj korzystają z grubych, suchych kombinezonów). Dla pasjonatów nurkowanie na Malcie zimą to świetna opcja. Widoczność jest doskonała, a brak letnich tłumów sprawia, że miejsca nurkowe są spokojniejsze. Dzięki łagodnemu klimatowi śródziemnomorskiemu jest to jedna z nielicznych lokalizacji, gdzie nurkowanie jest dostępne przez cały rok! 

Czytaj więcej: Nurkowanie na Malcie – 10 najlepszych miejsc

Jeśli preferujesz mniej ekstremalne sporty wodne, grudzień to wciąż dobry moment na rejsy widokowe, zwłaszcza te wokół Gozo i Comino (np. Błękitna Laguna). Sprawdź tylko prognozę pogody – rejsy mogą być odwoływane przy silniejszym wietrze.

Skosztuj zimowych smaków maltańskiej kuchni

Malta w grudniu to prawdziwa uczta dla podniebienia. Lokalna kuchnia, będąca mieszanką wpływów śródziemnomorskich, arabskich i brytyjskich, w zimowych miesiącach prezentuje się z najlepszej strony. Sycące, rozgrzewające dania i świąteczne specjały czekają na smakoszy na każdym kroku. Grudzień to idealny moment, aby spróbować tradycyjnych maltańskich potraw, które w upalnych letnich miesiącach mogą wydawać się zbyt ciężkie. Minestra, gęsta zupa warzywna z bobem, pomidorami i makaronem, to kwintesencja domowej kuchni maltańskiej. Każda rodzina ma własną recepturę przekazywaną z pokolenia na pokolenie. 

Stuffat tal-fenek, czyli gulasz z królika, to narodowe danie Malty i absolutne must-try dla każdego odwiedzającego. Mięso marynowane jest w czerwonym winie z czosnkiem i ziołami, a następnie duszone przez kilka godzin aż do miękkości. Podawane z ziemniakami lub chlebem idealnie nadaje się na grudniowe wieczory. Porcje Stuffat tal-fenek zawsze są hojne.

Bigilla, pasta z fasoli z czosnkiem i oliwą z oliwek, to popularny przystawka serwowana z świeżym maltańskim chlebem (ħobż). To doskonała, budżetowa opcja na lunch – można ją znaleźć w lokalnych barach za około 4-6 euro.

Co na deser? Tradycyjny maltański pudding zwany pudina tal-Milied, który zawsze zwieńcza świąteczne uczty lub pyszne Qagħaq tal-għasel, czyli miodowe krążki z aromatycznymi przyprawami i nadzieniem z melasy – maltański odpowiednik naszych świątecznych pierniczków.

Jeżeli chcesz poczuć lokalną atmosferę, nie ograniczaj się tylko do restauracji. Wizyta na targu rybnym w Marsaxlokk w grudniową niedzielę jest znacznie bardziej relaksująca niż w szczycie sezonu. Nie tylko zobaczysz świeże połowy, ale także znajdziesz stoiska z lokalnymi przysmakami. A jeśli chodzi o degustację, Malta w grudniu sprzyja kosztowaniu lokalnych win. Lokalne wina (np. Marsovin) są doskonałym uzupełnieniem regionalnej kuchni.

Czytaj więcej: Co zjeść na Malcie? Odkryj autentyczne smaki wyspy

Poczuj magię maltańskich świąt Bożego Narodzenia

Grudzień na Malcie to czas, kiedy śródziemnomorski spokój ustępuje miejsca radosnej, ale wciąż kameralnej, świątecznej atmosferze. Maltańczycy, z ich głęboko zakorzenioną tradycją katolicką, celebrują Boże Narodzenie z niezwykłą pasją, co tworzy unikalne i ciepłe doświadczenie dla każdego turysty. Odkrywanie maltańskich tradycji świątecznych to idealny sposób, aby poczuć autentyczny urok wyspy, z dala od masowej komercji znanej z większych miast Europy.

W stolicy, Vallettcie, grudzień oznacza spektakularne oświetlenie i dekoracje. Najważniejszym punktem świątecznym jest zazwyczaj Fairyland Santa’s City, czyli miasteczko bożonarodzeniowe. Największy jarmark na wyspie to się Natalis Notabilis i co roku odbywa się w Rabacie, oferując bogatą ofertę lokalnych wyrobów, rękodzieła i tradycyjnych przysmaków. W przeciwieństwie do zatłoczonych niemieckich czy austriackich jarmarków, te maltańskie oferują bardziej kameralne przeżycie.

Żywe szopki: presepju – maltańska tradycja

Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów Bożego Narodzenia na Malcie jest tradycja tworzenia szopek (presepju). Misternie wykonane sceny narodzenia Pańskiego często przybierają ogromne rozmiary, a czasem nawet są organizowane jako żywe szopki. Turyści szukający autentycznych doświadczeń powinni udać się na wyspę Gozo, gdzie w miejscowości Għajnsielem odbywa się słynny Betlejem f'Għajnsielem – dosłowne odtworzenie biblijnego Betlejem, w którym uczestniczą mieszkańcy wioski. Niesamowite, wzruszające widowisko i zdecydowanie jeden z najlepszych powodów, dla których warto odwiedzić Gozo w grudniu.

Zanurz się w maltańskiej kulturze

Choć grudniowa pogoda na Malcie często sprzyja aktywnościom na świeżym powietrzu, wieczory i ewentualne deszczowe dni to doskonała okazja, by zagłębić się w bogatą historię wyspy. 

Grudzień na Malcie, oprócz świątecznej atmosfery, często oferuje sezon artystyczny w teatrach. Teatr Manoel w Valletcie, jeden z najstarszych teatrów w Europie, regularnie wystawia opery, koncerty i przedstawienia. Sprawdzenie repertuaru na czas urlopu na Malcie poza sezonem to świetny sposób, aby spędzić kulturalny wieczór. Co więcej, w wielu kościołach odbywają się koncerty muzyki klasycznej i chórów, wprowadzając w nastrój Bożego Narodzenia na Malcie.

Wizyta w Muzeum Archeologicznym w Valletcie (National Museum of Archaeology) to podróż przez prehistorię Malty i Gozo, ze szczególnym uwzględnieniem artefaktów znalezionych w słynnych megalitycznych świątyniach. Natomiast dla miłośników historii wojennej, Muzeum Wojny (National War Museum) w Forcie Saint Elmo jest obowiązkowym punktem. Pokazuje ono kluczową rolę Malty w czasie II wojny światowej. Te atrakcje, często omijane w sezonie plażowym, mogą być świetnym uzupełnieniem zimowego urlopu!

Pogoda i co spakować na Maltę w grudniu?

Pogoda na Malcie w grudniu jest łagodna, ale musisz być przygotowany zarówno na słońce, jak i na deszcz.

1. Słońce: zabierz okulary przeciwsłoneczne i lekki sweter na cieplejsze dni.
2. Deszcz: w grudniu zdarzają się krótkie, ale intensywne ulewy. Koniecznie spakuj kurtkę przeciwdeszczową i parasol.
3. Ubrania na cebulkę: najlepsza strategia to ubieranie się warstwowo, aby łatwo dostosować strój do zmieniającej się temperatury w ciągu dnia.

Sprawdź: Kiedy lecieć na Maltę? Najlepszy czas, pogoda i klimat

Godziny otwarcia i wydarzenia

Zawsze upewnij się, że sprawdziłeś godziny otwarcia atrakcji. Niektóre mniejsze muzea lub stanowiska archeologiczne mogą mieć skrócone godziny pracy w niskim sezonie. Warto też sprawdzić kalendarz lokalnych imprez i wydarzeń związanych ze świętami. Malta z dziećmi grudzień może być świetnym pomysłem, ponieważ parki rozrywki i centra handlowe często organizują specjalne, rodzinne atrakcje.

Malta w grudniu to zdecydowanie ukryty klejnot w koronie śródziemnomorskich kierunków! Jak widać, urlop po sezonie oferuje znacznie więcej niż tylko ucieczkę od zimna: dostajesz łagodny klimat, puste ulice historycznej Valletty, autentyczną atmosferę świąt oraz możliwość głębszego poznania historii i przyrody. Czy jest lepszy moment na spacer po klifach Dingli lub degustację Fenkaty, Pastizzi i likieru Bajtra w tradycyjnej restauracji, niż wtedy, gdy nie musisz walczyć o miejsce? To jest czas, aby odkryć Maltę bez pośpiechu i stresu. W końcu na tej wyspie słońce świeci aż 300 dni w roku! 

Może zainteresuje cię też: Co warto zobaczyć na Gozo? Przewodnik po maltańskiej wyspie